بررسی زبانشناختی نامگذاری در شهر زاهدان از سال 1375 تا 1391

چکیده عوامل مختلفی از جمله، عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تاریخی، گرایش مذهبی و رسانه بر نامگذاری افراد تاثیر دارند. میزان تحصیلات و آگاهی فرد از معنی و مفهوم نام ها و بستر زیست محیطی که در آن زندگی می کند نیز نقش بسزایی در نامگذاری افراد دارند. پژوهش حاضر به توضیح و تبیین عوامل تاثیر گذار در نامگذاری افراد در شهر زاهدان از سال 1375 تا 1391، از دیدگاه زبانشناختی می پردازد. در این پژوهش، بیشتر از دیدگاه های لاینز استفاده شده است. آمار مربوط به نامگذاری از اداره ثبت احوال استان سیستان و بلوچستان اخذ شده اند. پنجاه نام اول از لحاظ فراوانی در هر سال، انتخاب شده اند. نام ها از جنبه های مختلف معنایی و ساختی مانند جنبه های ریشه شناختی، ساختی، نمادین، واژگانی و آوایی، مورد بررسی قرار گرفته اند. اسم هایی که به دلیل معنای نمادین انتخاب می شوند، تداعی کننده معنای خاصی می باشند که به معنای واژگانی آنها مربوط نمی شود. این معانی خاص شامل معنای مذهبی، ملی واسطوره ای، زیبایی شناسی و فرنگی می شود. بررسی داده ها نشان می دهد از لحاظ ریشه شناسی، بیشتر نام ها ریشه عربی دارند. به عنوان مثال، در سال1375 در بین پنجاه نام اول پسران، 93% را نام هایی با ریشه عربی تشکیل می دهند که بیشترین درصد ریشه عربی در بین این چند سال را شامل می شود. این درصد در بین دختران در همان سال به 77% می رسد. در همین سال در بین پنجاه نام اول پسران، تنها 2% شامل نام های فارسی می شوند، این در حالیست که در مورد نام دختران در این سال، درصد نام های فارسی به 14% می رسد. از لحاظ ریشه شناسی، نام های پسران تنوع کمتری نسبت به نام های دختران دارند. بررسی ها نشان می دهد که از لحاظ ساختی، اسم های ترکیبی پسران بیشتر از اسم های ترکیبی دختران می باشند. همچنین اسم های ترکیبی مانند "فاطمه زهرا" و "نازنین زهرا"، در چند سال اخیر بیشتر انتخاب شده اند. در مورد نام های پسران، نام هایی ترکیبی که بخش اول آنها "امیر"، می باشد، امروزه بیشتر انتخاب می شوند. مانند:"امیرعلی"و"امیرحسین". در مورد نام های دختران و پسران، در بخش معنای نمادین، معنای مذهبی بیشترین تعداد را شامل می شود. در این بخش، نام هایی با معنای زیبایی شناسی و فرنگی، بیشتر برای نام دختران انتخاب شده اند. نام هایی که به دلیل معنای واژگانی آنها انتخاب می شوند مانند:"امید"، "آرزو"، نسبت به نام های مذهبی از فراوانی کمتری برخوردار هستند. از لحاظ آوای پایانی، دربین نام های دختران، از واکه های بیشتر و متنوع تری نسبت به نام پسران استفاده شده است. واژگان کلیدی: نامگذاری، معناشناسی، معنای نمادین، ریشه شناسی، اسم های ترکیبی، معنای زیبایی شناسی